Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op het nieuwsplatform IndustrieVandaag
In een tijd waarin duurzaamheid steeds meer aandacht krijgt, lijkt de industrie een stap terug te doen. Nieuwe cijfers tonen dat in februari 2025 maar liefst 30 procent van de industriële bedrijven niet plant te investeren in verduurzaming. Dat is een stijging ten opzichte van 25 procent een jaar eerder. Vooral in sectoren zoals de metaal- en papierindustrie groeit de terughoudendheid. Toch zijn er ook lichtpuntjes: bedrijven die wel investeren, richten zich op slimme technologieën voor energie-efficiëntie. Wat houdt de industrie tegen?
Terugloop in investeren in verduurzaming
De cijfers liegen niet: steeds minder industriële bedrijven kiezen ervoor om te investeren in verduurzaming. In februari 2025 gaf 30 procent aan dit jaar geen budget vrij te maken voor duurzame maatregelen, tegenover 25 procent in 2024. Vooral in de metaalindustrie is de daling opvallend. Daar steeg het percentage bedrijven dat niet investeert van 30 naar 43 procent. Ook de papierindustrie laat een verdubbeling zien van bedrijven die afhaken.
In de chemische industrie is er echter een kleine verbetering. Hier kiest een iets groter deel van de bedrijven wél voor duurzame stappen. Dit contrasteert sterk met de energie-intensieve industrieën, waar de metaal- en papiersector het minst optimistisch lijken.
Optimisme neemt af, maar blijft aanwezig
Van de bedrijven die wel investeren in verduurzaming, verwachtte in juni 2025 een groter deel een toename van hun budgetten. Toch is de stemming minder positief dan een jaar eerder. Het saldo van bedrijven dat een stijging voorziet, daalde van 13 procent in 2024 naar 9 procent in 2025. In de metaalindustrie zakte het saldo van +12 naar slechts +3 procent.
In de kunststof- en bouwmaterialenindustrie is de stemming zelfs negatief, met een daling van -2 naar -7 procent. De voedings- en genotsmiddelenindustrie blijft echter positiever, met 13 procent van de bedrijven die een groei van investeringen verwacht. Dit laat zien dat niet alle sectoren dezelfde uitdagingen ervaren.
Focus op energie-efficiëntie en emissiereductie
Bedrijven die ervoor kiezen te investeren in verduurzaming, richten zich vooral op praktische verbeteringen. Energie-efficiëntie staat bovenaan de lijst, gevolgd door circulaire productieprocessen en het verminderen van emissies. Technologieën zoals slimme meetsystemen en geoptimaliseerde productielijnen helpen hierbij. Hernieuwbare energie en waterbesparing worden echter minder vaak genoemd als prioriteit.
Deze focus op efficiëntie biedt kansen voor innovatie. Denk aan systemen die realtime energieverbruik monitoren en direct aanpassen. Dit soort oplossingen verlaagt niet alleen de kosten, maar draagt ook bij aan een schonere bedrijfsvoering.
Halverwege: waarom minder investeren in verduurzaming?
Het is opvallend dat juist energie-intensieve sectoren terughoudend zijn om te investeren in verduurzaming. In juni 2025 gaf slechts 24 procent van de producenten aan geen belemmeringen te ervaren bij het verduurzamen. Financiële beperkingen vormen de grootste hindernis. Meer dan de helft van de bedrijven noemt hoge kosten of een gebrek aan financiering als struikelblok.
Vooral in de papierindustrie is dit een probleem: 85 procent van de bedrijven wijst op financiële knelpunten. In de metaal- en chemiesector speelt ook onzekerheid over economisch beleid een rol. Dit maakt het lastig om langetermijnplannen te maken voor duurzame technologieën.
Klimaatneutraliteit: een kleine groep koplopers
Het Nederlandse kabinet mikt op 55 procent minder uitstoot in 2030 en volledige klimaatneutraliteit in 2050. Toch gaf in februari 2025 slechts 2 procent van de industriële bedrijven aan volledig klimaatneutraal te opereren. Een vijfde van de bedrijven schat hun klimaatneutraliteit op 40 tot 60 procent. Deze groep is positiever over toekomstige investeringen in duurzaamheid.
Bedrijven die niet weten hoe klimaatneutraal ze zijn – ruim een derde van de industrie – laten juist de minste ambitie zien. Vooral in de chemiesector is deze onwetendheid groot. Dit toont aan dat bewustwording en meetbare doelen nodig zijn om vooruitgang te boeken.
Concurrentiepositie onder druk door energieprijzen
Hoge energieprijzen zetten de internationale concurrentiepositie van de industrie al jaren onder spanning. Vooral in de chemie- en metaalindustrie overheerst een negatieve stemming. In april 2025 was het saldo in de metaalindustrie met -11 procent het somberst. Minder energie-intensieve sectoren, zoals de voedingsindustrie, zijn vaak positiever over hun positie.
Deze druk maakt het lastiger om te investeren in verduurzaming. Bedrijven moeten kiezen tussen directe kostenbesparingen en langetermijninvesteringen in technologie. Innovatieve oplossingen, zoals energiezuinige machines, kunnen hier een balans bieden door kosten te verlagen én emissies te verminderen.
Belemmeringen aanpakken met slimme technologie
De industrie staat voor complexe uitdagingen bij het verduurzamen. Financiële beperkingen, economische onzekerheid en een gebrek aan alternatieven remmen de vooruitgang. Toch biedt technologie kansen om deze obstakels te overwinnen. Denk aan subsidies voor digitale tools die energieverbruik optimaliseren of aan samenwerkingen voor innovatieve productieprocessen.
Een voorbeeld is het gebruik van data-analyse om emissies te monitoren. Dit helpt bedrijven om gerichter te investeren en inefficiënties te elimineren.
Toekomst van investeren in verduurzaming
De afname in bedrijven die willen investeren in verduurzaming is zorgwekkend, maar niet onoverkomelijk. Innovatie blijft een sleutelrol spelen in het transformeren van de industrie. Door te focussen op betaalbare en schaalbare oplossingen kunnen meer bedrijven de stap zetten naar een duurzamere toekomst.
Daarnaast is samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven van groot belang. Beleid dat zekerheid biedt en financiering toegankelijker maakt, kan de terughoudendheid wegnemen. Technologieën die direct resultaat laten zien, zoals slimme energiebeheersystemen, zullen bedrijven helpen om vertrouwen te krijgen in duurzame investeringen.
