In een tijd waarin arbeidskrapte en concurrentiedruk toenemen, wordt productieautomatisering steeds vaker genoemd als dé oplossing. Maar hoe ver zijn mkb-maakbedrijven hier werkelijk mee? En wat hebben ze nodig om automatisering structureel in te zetten? Die vragen stonden centraal in een recent onderzoek onder maakbedrijven in Midden- en West-Brabant. De conclusies zijn duidelijk – én verrassend.
Automatisering leeft, maar niet overal even sterk
Driekwart van de ondervraagde bedrijven vindt productieautomatisering belangrijk of zelfs essentieel voor hun toekomst. Toch blijkt dat veel bedrijven nog maar beperkt geautomatiseerd werken. Meest toegepaste automatiseringen zijn:
- handmatige bewerkingen automatiseren (48%)
- CNC-machines inzetten (42%)
- papierloos werken en digitale tekeningen importeren (beide 40%)
Voor complexere toepassingen – zoals vision-gestuurd sorteren of automatisch beoordelen op maakbaarheid – blijft de inzet nog zeer beperkt.
De grootste drempel? Onzekerheid over de businesscase
De belangrijkste reden waarom ondernemers huiverig zijn om te investeren? Ze weten niet of het zich terugbetaalt. Voor 25% is het lastig om de kosten en baten van automatisering goed in kaart te brengen. Dit speelt vooral bij bedrijven met kleinere series en veel variatie in producten (high mix-low volume).
Tegelijkertijd vergeten bedrijven vaak om ook de ‘cost of doing nothing’ mee te rekenen: wat kost het eigenlijk om níet te automatiseren?
High mix-low volume vraagt om een andere kijk
Een veelgehoord bezwaar: automatisering loont alleen bij grote series. Maar tijdens de verdiepende rondetafelbijeenkomst bleek juist dat er wel degelijk kansen liggen voor low volume-productie – mits je de juiste technologie kiest, bijvoorbeeld AI of modulaire systemen. De uitdaging zit niet alleen in de techniek, maar ook in het denken in processen in plaats van losse machines.
Wat mkb’ers nodig hebben
Uit het onderzoek blijkt dat ondernemers vooral behoefte hebben aan:
- toegang tot actuele productkennis (21%)
- praktische succesverhalen van collega-ondernemers
- onafhankelijk advies bij de keuze van technologie en leveranciers
Toch zoekt 38% van de bedrijven (nog) geen hulp. Dit kan wijzen op een blinde vlek, of op het idee dat ze alles zelf moeten uitzoeken.
De sleutel? Lerende netwerken
Een opvallend sterk signaal uit het onderzoek: bedrijven willen leren van elkaar. Bezoeken aan collega-bedrijven, praktijkvoorbeelden, netwerken en kennisdeling in de regio worden als zeer waardevol gezien. Zeker in combinatie met concrete hulp bij implementatie, zoals binnen het programma Slimmer Werken.
Conclusie: er is meer mogelijk dan veel ondernemers denken
Het onderzoek laat zien dat productieautomatisering leeft, maar dat er nog veel winst te behalen is. Niet alleen op technologisch vlak, maar vooral in kennisdeling, onafhankelijke begeleiding en het lef om te beginnen.
Voor bedrijven met een high mix-low volume productie, beperkte mensen of een complex machinepark is automatisering geen vanzelfsprekendheid – maar wél haalbaar. Mits goed doordacht, stapsgewijs en met de juiste partners.
Wil je weten wat er in jouw bedrijf mogelijk is op het gebied van automatisering? We denken graag met je mee — onafhankelijk, realistisch en altijd met oog voor rendement.
